LETRAS GALEGAS 2016

 Manuel María

Achégase o dia das letras galegas (17 de maio) e como cada ano homenaxéase a un autoor neste caso é Manuel María Fernández Teixeiro.

Naceu o 6 de outubro de 1929 (A Coruña, 8 de Setembro de 2004) en San Xoán de Outeiro de Rei.

Este poeta, dramaturgo e narrador, naceu o 6 de outubro de 1929 en San Xoán de Outeiro de Rei. Finou o 8 de setembro do 2004 en A Coruña. Iniciou a súa vida cultural e literaria no Lugo da posguerra, onde estudiou o bacharelato, participando nas tertulias do café "Méndez Núñez" con Pimentel, Fole, Piñeiro ou Ánxel Xohan. Con este último fundaría anos máis tarde, no 1952, a colección Xistral de Poesía.

Despois de estudiar Filosofía e Letras en Santiago, onde estableceu contactos coa Xeración Nós, galeguistas composteláns, así como co pintor Maside, quen máis influíu na súa formación (segundo palabras do propio Manuel María), obtén o título de Procurador de tribunais (1957), trasladándose a Monforte para desempeñar o citado cargo.

En 1979 foi elixido concelleiro de Monforte polo Bloque Nacional Popular Galego, pero en 1985 abandonou o seu cargo público e, sen deixar nunca a militancia política, dedicouse por completo á actividade literaria e cultural, asentándose na Coruña. Unha das últimas campañas coas que colaborou foi coa de Burla Negra e a Plataforma Nunca Máis a raíz do desastre do Prestige.

Algunhas obras poeticas:

Muiñeiro de brétemas, Morrendo a cada intre, Terra Cha , Advento , Auto do taberneiro. 4 ventos ,  O camiño é unha nostalxia Cantigueiro do Orcellón, A luz resuscitada,Oráculos para cavalinhos-do-demo,Ritual para unha tribu capital do concello, As lúcidas lúas do outono, Sonetos ao Val de Quiroga

GALICIA PARA MIN

GALIZA

Galicia é para min a miña vida, pois vivo nela desde hai 17 anos. Síntoa como miña, Galicia é o lugar onde crecín, onde teño a miña xente, o é todo. É a miña terra, todo vira contorna a ela, a miña familia, os meus amigos, os meus estudos e o meu futuro traballo. É un lugar que me encanta, é a miña terra e non a cambiaría por nada, pero fáltalle saír dese atraso con respecto a outras zonas de España.


 A min o que máis me gusta de Galicia son as súas paisaxes, a fusión de terra e mar. Destaco a xente e a gastronomía, cómese moi ben.  Gústame case todo de Galicia, deixaríaa tal cal é. As costas de Galicia encántanme, as praias sobre todo. As paisaxes de Galicia, son únicos.

O verde que nos rodea por todos lados, a xente que é peculiar e distinta,  e a cultura en xeral que nos rodea é única e con bastante historia e lendas preciosas.


Cambiaría pouco de Galicia, gústame tal cal é, pero quizais o clima, Cambiaría o clima, máis calor gustaríame, non tanta choiva e tamén que a xente fose máis aberta nalgúns lugares. por outra banda quixese que se deixase de ver a Galicia como algo atrasado, pois creo que está demostrado que non estamos como hai 20 anos e tambien poder quitar eses prexuízos e estereotipos de pailanes que temos e que aqui só hai vacas e peixes, espero que ese pensamento empece a cambiar cara o exterior, xa que Galiza  é o meu fogar e un pobo unido e maxico.

A FESTA DA CASTAÑA

O MAGOSTO En novembro ten lugar en Galicia o magosto. Sempre se puido celebrar en casa, á beira do lume do fogar, nalgún recuncho do pobo; pero o seu lugar orixinario foi o monte. En Galicia tamén o celebraban no atrio da igrexa ou na encrucillada do pobo ao pé dun cruceiro. Celébrase cando ou castaño empeza a dar ou seu froito xeralmente non cambio de estación. Ou magosto consiste en asar ou cocer as castañas. Ou lume non que se fan as castañas é un dous moitos lumes sagrados dous galegos, e non pódese cuspir nel nin apagalo de golpe: ten de apagarse só, para quencer ás ánimas dúas mortos. Vos lugares de facer ou Magosto son: ou souto, a eira, ou dentro dá casa, a lareira. Ou método de asar as castañas consiste en sinalalas para que non estalen, e botarlles leña por riba para que se asen a modiño. Outra forma das consumir son cocidas (en auga cun pouco de fiuncho ou anís, ou en leite).

A TRADICION DA ARBORE

OS MAIOS

Cando se celebra: entre o 1 e 3 de Maio

celebrase por toda Galicia

A festa dous maios celébrase vos primeiros días de maio e ten como fin festexar a chegada dá primavera.

Chámase ?Maios? a celebración e as representacions que se fan, que consiste en cantar coplas ou diálogos adicados a primavera, aínda que en alguns lugares tamén componse coplas de crítica a certas persoas ou institucions de lugar.

Maio figurativo:

Especie de monumento feito de táboas e cuberto de brión que se decora con flores, follas e ramos verdes.

Maio humano:

Neste caso é representado por un mozo, en ocasions disfrazado dalgún persoaxe popular (non caso de ser unha rapaza, vestida de branco) que é ou xefe do grupo e adórnase con flores, espadanas, herbas aromáticas, follas e as veces cun pau na man.

Maias:

Meniñas e rapazas vestidas de branco, con coroas e arcos de flores que cantan vos Maios facendo ofrendas a algún santo.

Árbore de Maio:

Nalgunos lugares de Galicia colocanse na praza principal unha árbore (ou máis alto que poidan conseguir vos rapaces).

Nos lugares que non celébrase a Festa dá Árbore do Maio, afixese celebrar-a Festa do Ramo, a cal non ten unha data concreta, xa que elixese ou mes con menos festas e polo tanto menos propicio para ou encontro dous xovenes de diferentes sexos.

Organizan esta festa as rapazas duna aldea determinada, que encarganlle a un carpinteiro un ramo composto dun gran pau de madeira do que colganse rosquillas, caramelos, doces e froita.

Todo ou mundo ponse arredor do ramo e elixese un mozo para reparti-os doces (motivo dá maioría dás veces de enfrentamentos entre vos mozos de diferentes parroquias) e fanse un concurso de coplas (regueifas), sendo gañador ou que teña sempre unha resposta cantada a calquer copla que se lle diga ata derrotar ao resto de participantes.

Durante moitos anos na Festa do Ramo estiveron prohibidos báilesvos e a música de pandereitas e gaitas, limitándose a festa dás coplas e doces.

Ademáis destas celebracions acostúmase a regalar ramos de flores a cambio de aguinaldo e a decora-os carros, dás casas e mesmo dás hortas con flores.

SAMAIN

Samain

Samaín é unha celebración de orixe celta que o cristianismo reconverteu no Día de Todos os Santos.

Esta festa levaba unhas décadas esquecida, pero nos últimos anos está a volverse a recuperargracias ao traballo realizado nas escolas e en varios concellos de Galicia.  A noite do 31 de outubro comeza o Ano Novo celta, remata o verán e entra o inverno. Nesta noite as álmas dos mortos atravesan a porta que separa o mundo dos vivos e dos mortos e visitan as casas das súas familias para quentarse e tomar algo de alimento. 

E a festividade de orixe celta máis importante do período pagán que dominou Europa ata a súa conversión ao cristianismo, na que a noite do 31 de outubro ao 1 de novembro servía como celebración do final da tempada de colleitas na cultura celtay era considerada como o «Ano Novo Celta», que comezaba coa estación escura. É tanto unha festa de transición (o paso dun ano a outro) como de apertura ao outro mundo.

Nesta noite as ánimas dos mortos atravesan a porta que separa o mundo dos vivos e dos mortos e visitan as casas das súas familias para quentarse e tomar algo de alimento.

SAN MARTIÑO

A MATANZA DO PORCO

Unha actividade inseparable da data do San Martiño (11 de Novembro) e das tradicións de comezo do inverno celta, é a matanza do porco, mesmo de grande importancia económica para as familias, polo menos antigamente.

O porco mátase sobre un banco ou similar, suxeitándoo polas pernas namentras o matachín (que pode matar nun mesmo San Martiño máis dunha ducia de porcos en diversas casas) fai o seu cruento traballo. Este é o traballo dos homes.

As mulleres encárganse de recoller o sangue, e de ao ir remexendo para que non calle, e que se ha comer en forma de filloas de sangue ou mesturado con faragullas de pan pasado pola tixola, ou en forma de morcilla. O matachín cando remata fai unha cruz no sangue co seu coitelo.

O seguinte paso consiste ou ben en chamuscar o porco ou escaldalo. Ao tempo se lle arrincas as pezuñas.

O matachín despois raña ben co coitelo toda a pel do animal, para a deixar limpiña, xunto coas orellas, ollos, pes, etc.

O traballo máis complexo é abrir o animal en canle, que se fai no propio banco ou enriba dunha mesa. Sácanselle o unto, as tripas, e todos os interiores, cos que se farán os diversos alimentos, e que van sendo organizados polas mulleres enriba dunha segunda mesa.

Despois cólgase o porco aberto. Ao día seguinte prepáranse para salgadoiro outras partes: raxos, aranguelo, pás, touciño, xamóns, lacóns, cachucha... Aínda que segundo as casas, poden deixar cousas para comer frescas, como o raxo, e mais facer os roxóns.

Se non hai necesidade de que quede todo o produto do porco na mesma casa, as partes que se lles reparten aos veciños que non fan matanza chámanas probas.

A GRAN NEVADA

UNS DIAS PARA ESQUECER

Situámonos no ano 2050, en Galicia, paso algo que lembraremos todos os galegos que o viviramos nas nosas peles, comezou a nevar un 31 de decembro de 2049,cadro na festa de fin de ano e por culpa do estado meteorologico non se puido saír ese dia e gozalo.

A neve non chego a callar. O 1 de Xaneiro de 1997 nevou intermitentemente durante todo o dia e haciendolo con intensidade cara ás 3 da tarde e sobre todo entre as 9 e 10 da noite. A esa hora ceso totalmente a nevada. Ao dia seguinte, dia 2 comezou a nevar cara ás 12 de mediodia e intensificouse sobre as 3 da tarde, hora na que empezo a callar, e non parou de maneira copiosa ata as 6 da madrugada seguinte.

O dia 3 de Xaneiro a cidade da Coruña amenceu cun manto branco de entre 20 e 30 cm dependendo das zonas da capital. Ese mesmo dia nevo intermitentemente ata que ceso por completo ás 5 da tarde.

O dia 4 de Xaneiro a minima foi de -10º,  e o 6 unha minima de -9º, con maximas respectivas eses dias que non superaban 1º con ceo despexado. 

O dia 7 de Xaneiro, a pesar de que habian pasado xa 4 dias da nevada e o sol lucio todos os dias, a neve cubria toda a provincia e os arredores con mais de 15 cm. Ese mesmo dia amanecio na Coruña cuberto e con -9º, e ás 2 da tarde unha impresionante nevada comezou deixando en apenas 2 horas mais de 10 cm e aumentando a cantidade de neve que todavia quedaba da nevada anterior. O dia 7 a maxima non superou os -2, e siguio nevando intermitentemente ata o mediodia do dia 8. Esa mesma mañá do 8 de Xaneiro de 1997 nos campos dos arredores da Coruña a neve chegábame ao xeonllo, uns 50 cm de espesor acumulado.

Foi unha nevada impresionante e que sempre lembrarei. Desde ese ano nevou todos os invernos, pero non con tantisima intensidade e cubrindo todo e cun espesor tan impresionante.